مصرف انرژی پنهان هوش مصنوعی و ردپای زیست محیطی آن در جهان
هوش مصنوعی این روزها توی همه چیز دخالت داره؛ از چت بات هایی که باهاش حرف می زنیم تا سیستم هایی که ماشین ها رو خودران می کنن. اما چیزی که کمتر بهش توجه می شه، مصرف بالای انرژی و تاثیر زیست محیطی این فناوریه. مصرف انرژی هوش مصنوعی، ردپای کربنی و حتی مصرف آب در دیتاسنترها به سرعت در حال رشدن و دنیا تازه داره می فهمه که هزینه ی واقعیِ هوش مصنوعی فقط اقتصادی نیست، بلکه زیست محیطی هم هست.
سامانه های عظیم هوش مصنوعی برای پردازش میلیاردها پارامتر نیاز به برق زیادی دارن؛ برقی که بخش بزرگی از اون از منابع فسیلی تأمین می شه. هر بار که یه مدل جدید آموزش می دیم، چندین مگاوات ساعت انرژی مصرف می شه؛ یعنی تقریباً به اندازه ی برق مصرفی چندین خونه در طول یک سال! حالا وقتی میلیاردها درخواست در روز برای چت بات ها، جستجوهای هوشمند یا ابزارهای تولید تصویر ارسال می شه، می تونید تصور کنید چه فشاری روی زیرساخت انرژی ایجاد می شه.
مطالعه مقاله قبلی در دسته بندی تکنولوژی با عنوان رقابت اپل و انویدیا در سرورهای هوش مصنوعی آینده.
افزایش نیاز به انرژی؛ چالش بزرگ توسعه هوش مصنوعی
غول هایی مثل گوگل، مایکروسافت و آمازون هر روز سرورهای بیشتری رو وارد مدار می کنن تا از پس تقاضای محاسباتی مدل های زبانی بر بیان. با اینکه برخی از این شرکت ها ادعا می کنن انرژی شون رو از منابع تجدیدپذیر تأمین می کنن، اما هنوز فاصله ی زیادی با پایداری واقعی دارن. جالبه بدونید خنک سازی دیتاسنترها خودش چالش دیگه ایه، چون برای کاهش دمای سرورها حجم زیادی آب هم مصرف می شه. این یعنی علاوه بر برق، منابع آبی هم قربانی رشد بی رویه ی هوش مصنوعی شدن.
کربن بیشتر، نگرانی های بیشتر
تحقیقات نشون داده که آموزش مدل های بزرگ هوش مصنوعی می تونه میزان انتشار کربن دی اکسید رو تا چند صد تُن افزایش بده. این عدد تقریباً معادل چندین پرواز رفت و برگشت بین قاره ایه! نگرانی اینجاست که با گسترش کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه هایی مثل جستجو، پزشکی و تحلیل داده، این مقدار به صورت تصاعدی بالا می ره.
راهکارهای کاهش اثرات زیست محیطی
خوشبختانه، شرکت ها و محققان دارن دنبال روش هایی می گردن تا این مصرف رو کاهش بدن. مثلاً استفاده از سخت افزارهای کم مصرف تر، بهبود الگوریتم ها برای کاهش محاسبات غیرضروری، یا بهره برداری از انرژی های پاک مثل خورشیدی و بادی. بعضی از مراکز تحقیقاتی هم در حال بررسی مکان یابی هوشمند دیتاسنترها در مناطق سردسیر هستن تا نیازی به خنک سازی شدید نباشه.
آیا آینده سبزتری برای هوش مصنوعی ممکن است؟
اگه بخوایم واقع بین باشیم، توسعه ی هوش مصنوعی پایدار بدون تغییرات اساسی در شیوه طراحی و اجرای مدل ها ممکن نیست. شاید آینده ای رو ببینیم که مدل های هوشمند نه تنها در کارایی و دقت برتری دارن، بلکه ردپای زیست محیطی شون هم به حداقل رسیده. اما تا اون موقع، باید هر تصمیم درباره ی ساخت و استفاده از هوش مصنوعی با در نظر گرفتن مسئولیت زیست محیطی همراه باشه.
جمع بندی
هوش مصنوعی ابزار قدرتمندیه، ولی قدرت زیاد همیشه بهای خودش رو داره. از برق و آب گرفته تا اثرات کربنی، همه این ها نشون می دن که پیشرفت تکنولوژی بدون درک هزینه های پنهانش ممکن نیست. واقعیت اینه که آینده ی دیجیتال باید با طبیعت سازگار بشه؛ وگرنه، هیچ پیشرفتی ارزش از دست دادن سیاره مون رو نداره.
برای دریافت جدیدترین اخبار تکنولوژی با مجله هوش مصنوعی با ما همراه باشید
نظرات کاربران